Λίγο πριν συμπληρωθούν εκατό χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καββαδία, αισθάνθηκα την ανάγκη να προσδώσω σκέψεις συνακόλουθες των συναισθημάτων μου, ως ελάχιστο φόρο τιμής στον άνθρωπο και το έργο του. Στον άνθρωπο, που άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της ύπαρξής του, στις καρδιές όλων μας. Ο ποιητής, σε πείσμα της τελειότητας, κατάφερε να τιθασέψει τα συναισθήματά του και να αποδώσει εικόνες και σχήματα, στο άξιο επαινετικής κρίσης έργο του. Ένα έργο προσωπικής μαρτυρίας και βίωσης, που αναδεικνύει την ανθρώπινη συμπεριφορά και την κάθε στιγμή της τραγικότητάς της. Δεν προσπάθησε να δραματοποιήσει τη ζωή του ναυτικού. Η ίδια η ζωή του ναυτικού, είναι υποταγμένη στη μοίρα του, στ’ αδιέξοδά του, στις λιγοστές του συμπάθειες…

Κατά μία έννοια, κρυπτογραφεί, σε χρόνια δύσκολα και μάχεται την αταξία. Προσεγγίζει τις όποιες ιδιαιτερότητες, αδυναμίες ή προτερήματα, καταγράφοντας τα σπουδαιότερα. Υπαινίσσεται και κινείται σε κατεύθυνση ανάδειξης των προβλημάτων, εγείροντας τις συνειδήσεις. Ανεξάρτητα της οποιασδήποτε θεώρησης ή διαπίστωσης, κατάφερε να ανατρέψει τις μέχρι τότε γνωστές ποιητικές φόρμες, μεταβάλλοντας μία παλαιά συλλογιστική, σε σύγχρονη και διαχρονική. Αυτό δεν του συγχωρέθηκε. Στην Ελλάδα, υπήρξαν φωνές που βιάστηκαν να μιλήσουν, να κατηγορήσουν… Τον είπαν αιρετικό και φέροντα τη στοιχειωμένη γραφή. Λίγοι κατάλαβαν, τι ήθελε να πει ο ποιητής, ο κοσμοπολίτης, με τις αριστερές φιλελεύθερες ιδέες, με τα αξεπέραστα όρια. Βέβαια, δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ στον πολιτικό Καββαδία ή στους προσφερόμενους της συγκριτικής ποίησης. Θα παραμερίσω και θα αρκεστώ μόνο στα επωφελή: Ο λόγος, που μνημονεύω την ιδιαιτερότητα της προσφοράς του, είναι γιατί του οφείλουμε, εμείς οι ναυτικοί, οι πληγωμένοι από τα θραύσματα της θηλιάς των στίχων του, που από την πρώιμη εφαρμογή της εξελικτικής λεκτικής του εμφάνισης, βγήκαμε ευνοημένοι. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσοι ποιητές κι αν έρθουν, το κραδασμικό ποιητικό του ανάκρουσμα, θα είναι πάντα άξιο της παίδευσης και έμπνευσής του, απόρροια της ψυχικής και πνευματικής καλλιέργειας του ποιητή, που δημιουργικά μεταβίβασε και εξάντλησε ό,τι πραγματεύτηκε.

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, τον τάξαμε ‘Μόνο Πρώτο’ Κλείνοντας με τις ελάχιστες αυτές σκέψεις και με τους αρμούς της δικής μου ψυχής, λιτούς από θλίψη, θα ήθελα να αναφερθώ στον επικήδειο λόγο, που βρήκα στο βιβλίο «Ο Ναυτικός Και Το Πρόβλημα Της Μοναξιάς Στην Ποίηση Του Νίκου Καββαδία» του Γιώργου Δεληγιάννη - (1946-1992). Γράφει ο ίδιος: Θα τελειώσω με δυο λόγια αγάπης, που ειπώθηκαν τη μέρα εκείνη του Φλεβάρη στα 1975, πάνω στο μνήμα του ποιητή, όχι από ένα ομότεχνό του – και τον συνόδευαν πολλοί, όπως ο Τσίρκας, ο Τάσσος, ο Μόραλης, ο Παναγιωτόπουλος, ο Μπόστ, κ.ά. – μα από έναν συνάδελφό του, τον ναυτεργάτη Χρήστο Παντελίδη. «Αγαπημένε μας σύντροφε ποιητή, ο χτεσινός άνεμος, έφερε σε μας τους ναυτεργάτες, το πιο θλιβερό ραπόρτο. Το φορτηγό που περίμενες να σε πάρει, καθυστέρησε. Είναι τραβερσωμένο καταμεσίς του ωκεανού, ζωσμένο πούσι. Στα ποστάλια τέλειωσαν τα μαρκονίσματα. Οι ναύτες κρεμασμένοι στις σκαλωσιές, βάφουν τις άγκυρες, τραγουδώντας τα δικά σου τραγούδια… …Ένας μαρκόνης ανήσυχος, χτες αργά έστειλε το ραπόρτο στ’ αγαπημένα σου Μαραμπού, να μη γρυλίζουν πια… …Αδελφέ μας ποιητή, ξεκουράσου στην τελευταία σου κουκέτα. Στην πιο μικρή καμπίνα που γνώρισε ποτέ ναυτικός. Εμείς θα πάμε για σκάντζα βάρδια. Ένα καράβι που πλέει αλάργα χαμένο στο πούσι, αν βρεις τη ρότα του, θα μας πάρει. Για καλό κατευόδιο εμείς οι ναυτεργάτες σύντροφοί σου, σου αφήνουμε λίγο νερό φιλτραρισμένο απ’ τα μάτια μας, θαλασσινό νερό. Είναι μαζεμένο απ’ της θάλασσας τον καθάριο βυθό…

Γιώργος Ν. Μανέτας

Ποιητής

Μέλος της Επιτροπής Κρίσης Νέων Μελών της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Στοιχεία του βιβλίου: 36 σελίδες, τιμή 9 ευρώ (κυκλοφορεί και από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, όπως το πρότεινε ο κύριος Γ.Μ. άλλά δεν ήταν δυνατόν να βρούμε το εξώφυλλο).